GS Trần Văn Khê ngâm thơ Đường điệu Quảng ĐỀ TÍCH SỞ KIẾN XỨ (Thôi Hiệu)

http://trantruongca.multiply.com/video/item/208/208


http://macdinhchireunion.net/board/index.php?action=vthread&forum=1&topic=2801

“Đề Tích Sở Kiến Xứ”
Đề Đô Thành Nam Trang
(của Thôi Hộ - một thi sĩ đời Đường)

Lời giới thiệu:

Đây là chuyện kể về chàng thư sinh Thôi Hộ thời Đường, sau khi thi trượt, buồn nên bỏ đi hoang trong rừng, khát nước bèn ghé một ngôi nhà gỏ cửa xin nước uống…

Uống xong, không còn cớ gì lưu lại nên Thôi Hộ cáo từ ra về.

Năm sau, cũng tiết Thanh Minh, nhớ lại chuyện cũ, Thôi Hộ trở lại vườn đào năm xưa thì thấy ngôi nhà khóa cửa im lìm, bèn đưa bút đề lên cánh cửa bốn câu thơ:

Nguyên tác

題 昔 所 見 處

去 年 金 日 此 門 中
人 面 桃 花 相 映 紅
人 面 不 知 何 處 去
桃 花 依 舊 笑 東 風

崔 護

Đề Tích Sở Kiến Xứ

Khứ niên kim nhật thử môn trung
Nhân diện đào hoa tương ánh hồng
Nhân diện bất tri hà xứ khứ
Đào hoa y cựu tiếu xuân (đông) phong. (*)

Nghĩa là:

Viết về nơi đã trông thấy năm trước

(năm ngoái cũng ngày này trong khuôn cửa này)
(ta đã thấy má nàng đang cùng hoa đào đua thắm)
(nhưng nay không biết nàng đi dâu vắng rồi)
(chỉ còn hoa đào vẫn cười cợt gió đông thôi)

Hay là:

Hoa Đào Năm Ngoái

Năm ngoái ngày này trong cánh cửa này,
Mặt người và hoa đào cùng chiếu ánh hồng cho nhau,
Mặt người không biết đã đi đâu rồi,
Hoa đào vẫn còn cười với gió đông như xưa.



(*) Bút tích bằng chử Hán trên là Xuân phong, vì theo các nhà luận bàn cho biết thì Thôi Hộ viết bài thơ nầy trong tiết Thanh Minh, là mùa Xuân, nên có thể đây là gió Xuân từ phương Đông thổi về, do vậy Xuân hay Đông phong là tùy thiển ý của từng người khi đọc thơ Thôi Hộ vậy.

***
Bài thơ "Hoa Đào" tuyệt vời này được Cụ Tản Đà - Nguyễn Khắc Hiếu dịch nôm như sau:

Cửa đây năm ngoái cũng ngày này,
Má phấn, hoa đào ửng đỏ hây.
Má phấn giờ đâu, đâu vắng tá,
Hoa đào còn bỡn gió xuân đây.

*
Ngòai ra, Cụ Nguyễn Du cũng đã dùng ý của bài thơ này trong hai câu của “Truyện Kiều” như sau :
....
Trước sau nào thấy bóng người
Hoa đào năm ngoái còn cười gió đông
....

*
Ái Cầm dịch nôm thành hai bản là:

“Chốn cũ vắng người xưa”

Bản 1:

Năm ngóai ngày này qua cánh song
Đào hoa phản ảnh má ai hồng
Người xưa nay đã về đâu nhỉ !
Chỉ thấy hoa cười trong gío đông.

Bản 2 :

Cổng vào năm ngóai qua đây
Ánh hoa đào thắm má ngây thơ hồng
Người xưa vắng lạnh bên song !
Đìu hiu chốn cũ gío đông ai cười.

*
Hải Đà dịch nôm thành hai bản là:

Bản 1:

Cửa nầy năm ngoái hôm nay,
Hoa đào ưng ửng đỏ hây má hồng,
Biết tìm đâu nữa chân dung,
Hoa đào bỡn cợt gió đông gọi về.

Bản 2 :

Năm ngoái hôm nay cũng cửa nầy,
Hoa đào má phấn đỏ hây hây,
Người đi đâu mất còn hoa đó,
Ghẹo gió đông cười hoa ngất ngây.

*
Nguyễn Khuê dịch nôm thành hai bản là:

Bản 1:

Ngày này năm ngoái cửa ngoài,
Hoa đào ánh với mặt người đỏ tươi,
Mặt người chẳng biết đâu rồi,
Hoa đào còn đó vẫn cười gió Đông.

Bản 2 :

Năm ngoái ngày này ở cửa trong,
Mặt ai ửng thắm với đào hồng,
Mặt ai chẳng biết giờ đâu mất,
Như cũ, hoa đào cợt gió Đông.

*
Nhà Nho 26 dịch nôm là:

Năm ngoái vui chân đến chốn nầy,
Hoa đào ửng thắm đối mặt ai,
Giờ đây trở lại người đâu thấy,
Chỉ thấy đào hoa trong gió bay.

*
Hoài Anh dịch nôm là:

Năm ngoái hôm này trong cửa ấy,
Hoa đào cùng ánh mặt ai hồng,
Mặt ai nay biết tìm đâu thấy,
Riêng vẫn hoa đào cợt gió Đông.

*
Nguyên Trần dịch nôm là:

Vườn này năm ngoái ta gặp nhau,
Hoa đào đối mặt dạ nao nao,
Năm nay trở lại người nào thấy,
Chỉ thấy hoa cười gió lao xao.

*
TH. Nguyên dịch nôm là:

Năm ngoái gặp nhau cũng chốn này,
Đào hoa đối mặt dạ ngất ngây,
Năm nay trở lại người đâu thấy,
Hoa vẫn cười đùa trong gió lay.

*
Song Nguyễn HànTú dịch nôm là:

Viết về nơi thấy năm trước

Chốn này năm trước còn đây
Má hồng ai thắm làm say ánh đào
Người đi biền biệt phương nào
Nơi đây chỉ thấy hoa chào gió đông

*
Phụng Hà dịch nôm là:

Năm ngoái, ngày nầy bên cửa cao,
Mặt ai đỏ thắm với hoa đào.
Cửa ấy, nay mặt người chẳng thấy,
Hoa đào mãi cợt gió xuân sao? (1)

(1) Gió phương đông tức là gió mùa xuân

*
Nguyễn Minh dịch nôm là:

Ngày này năm ngoái tại nơi này
Mặt ngọc hoa đào ánh đỏ hây
Mặt ngọc năm nay không thấy nữa
Hoa đào vẫn cợt gió đông đây.

*
Nguyễn Thành Ân dịch nôm là:

Cổng này năm trước quen nhau
Hoa đào tương sắc mặt người hồng tươi
Người xưa đâu biết phương trời
hoa đào năm ngoái còn cười gió đông.

*
Anh Nguyên dịch nôm là:

Đề nơi xưa gặp gỡ

Ngày này cửa ấy năm qua,
Má ai ửng đỏ bên hoa anh đào.
Mà nay người đẹp nơi nao,
Hoa đào như cũ cười chào gió đông...


Trần Văn Giang [Sưu Tầm]
MDC K68